E dashur "cantë"

E dashur ministre dhe ju të tjerat që i silleni rreth! Prej ditësh më vlon në shpirt një inat i madh, nga ato inatet që edhe pse i shpëlan me alkool gjatë ditës, nuk të iknin, madje vetëm sa të shtohen më shumë. Teksa rrotulloj gotën e mbushur me ujë, copat e akullit (nuk e di as vetë pse me kanë sjellë një gotë me akull në këtë të ftohtë), që tringëllijnë më kujtojnë takat tuaja të larta që bëjnë një zhurmë të cuditshme mbi asfalt. E kur ngre pak më shumë kokën, ju nuk jeni aty, por duket që edhe nga televizori unë e dëgjoj atë ecjen tuaj të pushtetshme. I shoh cantat tuaja të shtrenjta teksa bëjnë paradën e modës, sa në një krah, në tjetrin. E pra, cantat tuaja të shtrenjta, të dashura zonja, nuk më lënë të qetë. Më janë bërë si ngërc, që më ka zënë grykën. Rrufis kafenë time të hidhur dhe kujtoj se ato canta ju nuk i kishit më parë. E them me bindje se atëherë kishte raste që edhe flokët nuk ju rrinin aq bukur në mëngjes, pra dukej qartë që nuk kishit kaluar në parukeri me parë, ose kjo e fundit të jetë gdhirë në shtëpinë tuaj. E them me bindje se atëherë dukeshit më afër njerëzores, e jo si ato kukullat nëpër vitrinat e dyqaneve luksoze. E them me bindje sepse atëherë unë e mbaj mend që ju dhe të tjerat si ju, nuk e kishit një cantë të tillë. Sepse unë e di që ato canta ju ngjitën krahëve tuaj si me zamkë, sapo ju bëtë hapat e pare në shkallët e godinave ministrore. Sepse e di që për cdo njeri që morët në punë, rrasët nëpër xhepat tuaja – që më ngjajnë si shpella piratash – shuma të majme parash. Sepse e di që ato canta ju i keni fituar me pa të drejtë. Se fjala bie, përse një cantë të tillë nuk e ka mamaja ime, që punoi 25 vite në metalurgji? Eh, c’na hap plagë të vjetra do të thoni ju! Tani unë e kuptoj, që nëse nuk ke bërë dy fakultete, master, doktoraturë dhe më e rëndësishmja, nëse nuk ke vjedhur për t’i arritur të gjitha këto, nuk mund të zesh një post ministri/ministre, e për pasojë do të punosh në metalurgji. Pra, faji i nënës sime dhe i të gjithë metalurgëve – po bëhen 30 vjet që vetëm i gënjeni – ka qenë se nuk kanë ditur të vjedhin. Po e dashur mama, ti dhe shoqet e tua, nuk keni ditur të mashtroni, ndaj duhet t’i gëzoni një pensioni qesharak. 

Dhe meqë ra fjala tek pensioni, a e di ti e dashur ministre, i dashur minister/ kryeministër se sa është pensioni që keni caktuar për një njeri që i ka dhënë krom këtij shteti dhe ky i fundit e ka shitur ku i ka dashur qejfi dhe paratë i ka futur në xhepat e tij? A e di ti i dashur minister/ ministre/ kryeministër, sesa para merr një grua që gjithë jetën e saj punoi me tre turne? Do të thoni ju që ky është muhabet tjetër, e se duhet ta lë tani. E kuptoj fare mire që nuk ka lidhje me situatën dhe nuk duhet të dal jashtë kontekstit. Por, prit, a e di ti ministër/ ministre/ kryeministër se cfarë do të thotë t’i heqësh një fëmije natën e Vitit të Ri, babin dhe mamin nga tavolina e shtruar? Sepse unë e mbaj mend mirë kur ata coheshin nga tavolina dhe në orën 11 të natës niseshin për në punë. E kjo nuk ndodhi një vit, por të gjitha vitet që ne jetuam në një cati. E po kishim menduar atëherë, mami dhe babi po punojnë për një jetë më të mirë, të paktën kur të dalin në pension, do të rrojnë si mbretër. Epo nëse edhe ti i dashur ministër/ ministre/ kryeministër, po mendon tani, sic kam menduar unë dikur, po të them se e ke gabim. A e ke pyetur ndonjëherë veten se sa pension mund të marrë një njeri i tillë? Sigurisht që jo, sepse nëse do ta kishe pyetur, do të të vinte turp për cantat që mban në dollap. Turp?! Cfarë them dhe unë. Ti sigurisht që e di. 

Gjithësesi unë po ta kujtoj. Nuk po jap këtu shifrën e saktë, sepse ndoshta atëherë me të vërtetë do të vinte tup, se ndoshta për ty tani kaq kushton një gotë verë. Me një pension të tillë, që mamaja ime mori per here te pare kete muaj, nuk mund të blejë as një cantë të tregu Cam. Sepse nëse ajo e blen një cantë të tillë, atëherë nuk do t’i dalin paratë për të paguar dritat. Atëherë zgjidhja, e dashur mama, mos u ngoh në këto ditë të ftohta, por fiki të gjitha, fundja mbulohu, ka shtëpia batanije plot. Të duhen paratë mama, për të paguar ilacet dhe vizitat që bën sa herë shkon në spital. Ups, cfarë them dhe unë ilacet… Po sigurisht, se nëse ke punuar në metalurgji 25 vjet, ilacet duhet t’i kesh me thes. E shikon mama, sa gabim që ke bërë që nuk ke ditur të vjedhësh! Jo vetëm ti do të kishe një cantë të bukur, por do të kisha dhe unë. Ah, sa më qan syri për një Chanel Vintage. Sa ishte, 4200$?! Eh! Rrotulloj akullin në gotën e mbetur bosh dhe lë në tavolinën prej xhami, qindarkat e fundit të mbetura në portofol.

I dashur mik, e dashur mike

I/e dashur mik/mike,

Sot dua të të flas për librat. Jo se ti nuk e di cfarë janë librat, por thjesht të t’i kujtoj. Ti i sheh librat përditë; rrugës teksa shkon në punë, aty në trotuar, mbuluar me pluhur kur është verë, dhe me qese të ngjyrave të ndryshme, në vjeshtë e dimër. I dashur mik, a e dije se librat janë të urtë e të mencur?! Librat janë edhe të sjellshëm, madje edhe më të sjellshëm sec mund ta kesh menduar ti. Ata nuk të gjykojnë dhe as nuk të përqeshin. I dashur mik, a e ke vrarë mendjen se kur ka qenë libri I fundit që të kanë zënë duart – nuk po flasim këtu librat e shkollës, apo ato të fëmijëve, që nga halli duhet të përplasesh me to. I dashur mik/mike, a e ke menduar ndonjëherë se duke lexuar një libër ke mundësi të shkosh nga divani yt i ndenjes në një vend tjetër, ndoshta dhe në një tjetër planet?

I dashur mik/ mike do të të këshilloja – natyrisht nëse do të më dëgjoje: Lexo sa më shumë libra dhe jeto sa më shumë jetë. Përdori ato si urë, atostradë, anije, nëndetëse dhe shko e vizitoje botën. Ajo është falas për ty. Mjafton ta tërheqësh prej rruge.

I dashur mik/ mike,

Mos ki frikë! Libri është miku yt më i mirë; vërtet ka shumë fjalë, por ato janë pa zë. A e ke menduar ti i/e dashur mik/mike, se sa pak flasim ne për librat? Nuk besoj se të ka rënë në sy. Në fakt, tani që po të shkruaj ty, po kujtohem edhe vetë se sa pak flasim ne për librat dhe sa pak lexojmë! Një herë në vit – vetëm një javë, vetëm gjatë panairit të librit – është shumë pak, kaq nuk mjafton! Më thuaj, i/e dashur mik/mike, kur ka qenë hera e fundit që ke folur për një të tillë? Ndërsa unë i/e dashur mik/mike, flas shumë për librat, aq shumë sa njerëzit kanë filluar që të mërziten prej meje. “Ohu, ajo flet vetëm për libra”, – thonë.  Ndaj i/e dashur mik/ mike, kam hequr dorë nga e folura. Tani preferoj të hesht dhe të shkruaj më shumë. Ndoshta një ditë; dikush, dikur, diku, do t’i bie ndërmend të lexojë më shumë. Dhe aty patjetër do të jem dhe unë.

Më poshtë po ju sjell ndërmend një poezi të Siegfried Sassoon:

Books; what a jolly company they are,

Standing so quiet and patient on their shelves,

Dressed in dim brown, and black, and white, and green

And every kind of colour. Which will you read?

Come on; O do read something; they're so wise.

I tell you all the wisdom of the world

Is waiting for you on those shelves; and yet

You sit and gnaw your nails, and let your pipe out,

And listen to the silence.

Nëse keni arritur deri këtu atëherë urime! Ju mund të shikoni dhe Listën e librave të mi, të lexuar gjatë këtij viti. Jeni të lirë të shtoni listën tuaj. J

1 Berlin – James Patterson

2 Jack & Jill – James Patterson

3 Shakaja – Milan Kundera

4 Nate e dite – Virginia Woolf

5 The picture of Dorian Gray – Oscar Wilde

6 Anabela – Adela Caushllari

7 11 minutes – Paolo Coelho

8 Tha launch book – Sanyin Siang

9 Alchemist – Paolo Coelho

10 Sarah – Alfred Peza

11 Husband’s secret – Liane Moriarty 

12 Kafka on the shore – Haruki Murakami

13 The Wind-Up Bird Chronicle – Haruki Murakami

14 Norwegian wood – Haruki Murakami

15 The President is missing – James Patterson & Bill Clinton

16 The Origin – Dan Brown

17 The Sister – Louise Jensen

18 Oh! What a Pavlova – Isabella May

19 Rage of Angles – Sidney Sheldon

20 Y is for Yesterday – Sue Grafton

21 The 10^th Anniversary – James Patterson

Rilexim për të tretën herë:

1 Qyteti I fundit – Petro Marko

2 Harku I Triumfit – Remark

3 The Trial - Kafka

4 Nothing last forever – Sidney Sheldon

Në proces leximi:

1 Mos më lër të shkoj – Kazuo Ishiguro

2 In the Mids of Winter – Isabel Allende

Ju lutem mos me urreni! ;)

A fragment of life...

She started smoking – a lot. So much that she now had yellow nicotine stains on her fingers and fingernails. For the first time in her life, Sara was having mixed feelings about her love for her work. Journalism, writing in general, was all she had ever dreamed of, though she had to find a way to escape. Every morning she promised herself that she would never set foot again in that horrible place, but by evening she’d forget everything. And yes it was true, news about culture was indeed scarce.

Maybe Andi was right.

"Hey Sara, do you have any news for us?” Her colleague Petrit had appeared beside her computer. He stared down at her while cleaning his teeth with a twig.

“I saw you walking around the National Theatre yesterday. I really felt sorry for you. Such a shame, a beautiful girl like that walking around the streets of Tirana with no purpose. Did you notice all those old men staring at you? Well, well Sara, that’s far too much excitement for these old men. I thought. I hope they took their heart pills!”

She looked up at him but didn’t answer. It was always better to say nothing.

“Give it up already, young lady,” he continued. “Can’t you see you’re not getting anywhere with the Culture News? You can barely make ends meet with your salary." 

“How do you know what my salary is?” Sara almost screamed, hating the fact that her face was burning up again.

He laughed. “Oh come on, everybody knows how little you earn. It's no secret that you’re the most underpaid employee here. Now, if you’re nice to me, and you know what I mean by that, I’ll be sure to put in a good word for you with the boss.”

Petrit was in front of her now, his right hand twirling a lock of her hair that had fallen loose on to her shoulder. Sara stood up, pushing his hand away and walked so quickly towards the toilets that she was almost running.

Hiding in a cubicle she fought to stop her tears from falling. She was tired of the men in her office: she hated Petrit circling around her all the time. It was quite obvious that his life was hell. Even worse than Sara’s. Petrit spent most of his time at the office: he would go home when his wife and their daughters were already asleep and left before they’d wake up. Sara knew, everybody did. She had seen other colleagues sitting on his lap, but Sara was never going to be one of them.

How is any of this my fault? she thought, rubbing her eyes with the cuff of her blouse. She needed to find a way to break out of the trap her life had become. I can’t even tell Sokol. He’d kill him, or get killed. There is no escape from this hell. But then, if I quit my job now, I will be in the same shit I was in two years ago.

Sara hated to admit it, but she was never going to find a decent job unless she asked her friend Alba for help. And that was the last thing she wanted to do... 

Një mijë e një copëza jete...

Një erë e marrë ju përplas në fytyrë, sapo ai mbylli derën e jashtme të shtëpisë. Fytyra ju bë dhe më e kuqe sec e kishte zakonisht e, flokët megjithëse të shkurtra, ju ngritën përpjetë. Një shi i imët nisi të shtrohej mbi shpatullat e tij, duke bërë që xhupi i hollë që mbante veshur, të dukej si i palarë. Ai rrasi duart në xhep dhe eci drejt stacionit të metrosë. Bëri dy hapa prapa, për të mos u përplasur me një bicikletë që i kaloi pranë me një shpejtësi të cuditshme, dhe u mbush me frymë. Sytë i ishin errur më shumë atë ditë. Ndjenja e dështimit e kishte mbërthyr më fort se here tjetër. Atë ditë nuk do të kthehej mbrapsh, sic kishte bërë shumë mëngjese të tjera. U afrua në buzë të shkallëve që e conin nën dhe. I zbriti ato thuajse me vrap e kur shiun e kishte lënë pas krahëve, ndaloi dhe shkundi shpatullat. Ju dha një të lëmuar me dorë flokëve të laguar, që më shumë ngjanin me rrënjët e një peme plake. Trupi ju mbush me mornica, nga maja e kokës, deri tek gishti I vogël i këmbës. Xhupi i zi që mbante veshur, ishte tepër i hollë, për t’i bërë ballë atij të ftohti. Psherëtiu, dhe kërciti gishtat.  Ju kujtua se ishte fund shtatori, dhe në vendin e tij njerëzit ende bënin plazh. I ishte krijuar bindja se në atë pjesë të Evropës kishte vetëm një stinë dhe vetëm dimër. Vera thuajse nuk njihej, ose dhe në ditët që shfaqej tek- tuk; ishte e shkurtër, e lagët dhe gënjeshtare. Edhe nëse kishte diell, ai ishte gjithmonë më dhembë, sic kishte qenë atë mëngjes kur ai doli nga shtëpia. Llogariti paratë që kishte në xhep dhe bleu një biletë vetëm vajtje. Në darkë i duhej të kthehej sërish në qytet, por deri atëherë kishte kohë dhe nuk dihej se cfarë do t’i sillte dita. Të paktën deri në darkë do të kishte edhe pesë euro të tjera më shumë në xhep. I kishte bërë llogaritë që drekë nuk do të hante.

Në stacionin e metrosë në Beurs, ishte ngrohtë, ai hoqi xhupin e laguar dhe e mbajti poshtë krahut. Metroja i ndaloi para këmbëve të tij; sic ishte e shkruar me saktësi në ekranët e shumtë: as një minutë më vonë, as një shpejt. Cdo gjë ishte aq e saktë në atë vend, sa atij i shkaktonte një lloj frikë të cuditshme. “Dreqi ta hajë!” mendoi. Si mund të jetë cdo gjë kaq e saktë?! I hodhi një sy metrosë që ishte mbushur plot. Njerëzit kishin zhytur kokat e tyre nëpër aparatet smart phone, dhe dukeshin sikur jetonin në një tjetër planet. Por, sapo metroja ndaloi, ata zbritën me po të njëjtën saktësi të cuditshme. Ngritën përpjetë jakat e xhakatave, nxorën cadrat – e dinin fare mire se cfarë I priste jashtë - dhe iu drejtuan daljes. Ishte mëngjes herët dhe ata të gjithë shkonin në punë; përvec tij. Shkoi gishtat në flokët e tij të shkurtër e të laguar, dhe përtypi me inat camcakëzin që mbante në gojë, aq fort sa nofullat filluan t’i dhembin. Mori një letër, nxori camcakëzin e palosi brenda saj dhe e mbajti në dorë. Sa më shumë që distanca me Hagën afrohej, zemra e tij rrihte në një ritëm të pakontrolluar. I duhej ai vend pune. Kishte më shumë se dy vjet qe kishte vënë këmbën në atë vend dhe gjërat nuk po ecnin ashtu sic duhej. Fërkoi pak mjekrrën dhe u gëlltit. Një lëmsh i mbushur me ndjenjë faji po i zinte frymën që kur ishte larguar nga shtëpia. Po fundi i fundit, c’faj kishte ai që shkolla e tij as hahej, e as pihej në ato anë të Evropës. Sa shumë kohë i kishte kushtuar, sa me shpirt e pasion kishte punuar në Akademinë e Arteve në Tiranë. Por që ditën që u largua nga Tirana, ishte sikur ta kishte bërë shuk diplomën e tij dhe e ta kishte hedhur në wc, duke e shpëlarë dhe me ujë madje. Sytë ju mbushën me lot, kur kujtoi skulpturat që kishte vendosur një natë më parë në qilar. I duhej të lirohej dhoma në të cilën ato rrinin dikur. Prej dje, në dhomën e vogël kishte zënë vend një krevat i vogël bebi, një komo, një karrige e shumë lodra të ndryshme. Nuk besonte se fëmijës së tyre të porsalindur do t’i duheshin ato, por përderisa e shoqja kishte ngulur këmbë që duheshin, ai nuk kishte bërë zë. Ndërsa skulpturat e tij - të madhësive të ndryshme - rënkonin në ërrësirë, në qilar. Gjjithë natën nuk kishte fjetur i qetë, i dukej sikur dëgjonte klithmat e tyre. “Ua, shtyhu pak, më vrave”, - i thoshte skulpturat e Afërditës, Erosit.  Solli ndërmend sesi i kishte dale gjumi nga këto klithma që kishte ëndërruar, kishte qëndruar ashtu për pak minuta i ulur mbi krevat mbajtur me bërryla. Më pas kishte zënë kokën me jastëk dhe ashtu e kishte gdhirë mëngjesi. “Ja kështu vdes arti,” i tha vetes dhe rënkoi. Zbriti me përtesë nga metroja, sikur po bënte një gabim që kishte ardhur aty, dhe ju trajtua stacionit të tramvajit. U ul sërish në një stol, kësaj rradhe të kuq, në fund të tramvajit që nisi të gjarpërojë në rrugët e Hagës. “Cfarë do t’ju them: që kërkoj punë, cfarëdo që të jetë. Apo do t’ju them se kur rashë në dashuri me një grua, thjeshtë e desha, sic një njeri mund të dashurojë, dhe nuk e pyeta se c’pasaportë kishte, as s’e ku jetonte. Sa të thjeshta janë gjërat në letër!”, mendoi. Rrudhi pak vetullat dhe nisi t’i fliste sërish mendjes së tij: “Punë e madhe se do të lashë pjatat, mund të pastrosh dhe dyshemenë, mjafton të keshë një punë, mjafton të kesh një qëllim kur të zgjohesh në mëngjes. Ndoshta një ditë skulpturat e mia do të shohin dritën e diellit, ndoshta im bir, do të krenohet me mua, por tani më duhet kjo punë. Më duhet gjithcka që mund të fitoj dy para, gjithcka që të më pengojë që të mos bëhem alkoolist… Ndoshta një ditë do të ringrihem, po ndoshta si Feniksi.” Vuri buzën në gas tek ju kujtua ai libër. Qeshi për herë të parë atë mëngjes. Tramvaji ndaloi në stacionin Wagenaarweg. Ai u ngrit, shtrëngoi pak nofullat dhe zbriti…

Grimca jete...

Dielli ishte zhytur me kokë në fund të detit, kur ajo zuri vend në një tavolinë boshe në atë lokal të vogël; pothuajse të harruar nga pjesa tjetër e qytetit. Prej vitesh e kishte shmangur qëllimisht atë vend, nuk kishte pasur guximin e duhur për të vënë këmbën aty, por tani kishte ardhur koha për t’u ndarë përfundimisht nga e shkuara. Sytë e mbushur me lot i kishte fshehur pas syzeve të diellit, që megjithëse dielli kishte perënduar, ajo nuk kishte ndërmend t’i hiqte. Flokët e zeza - të lëmuara - i dilnin jashtë kapelës së madhe bezhë, që mbante mbi kokë. Pasi vuri cantën e saj të vogël, mbi tavolinë, porositi një “Chivas Regal” me akull, dhe mori frymë thellë. Sa kohë e gjatë kishte kaluar!

Kishte qenë vajzë e vogël atëherë kur në një natë pa yje, disa njerëz të panjohur e nxorën në anën tjetër të detit. Iu kujtua frika dhe ankthi, kur skafi cante detin dhe errësirën e natës për në një tokë të huaj. Ajo nuk e kishte kuptuar kurrë se përse e ëma e shiti. E kishte parë me sytë e saj shukun me para, që ajo kishte mbajtur në duar, përpara se ta vishte e ta bënte gati për rrugë. Sara mbylli sytë dhe shtrëngoi dhëmbët. Tundi pak gotën e chivas dhe i mbajti veshë tringëllimës së akullit tek përplasej fort me gotën. Edhe ajo i ngjante pak asaj copëze të vogël akulli. Gjithë jeta e saj ishte përplasur brenda disa mureve të frikshme, të kujtesës së saj. Ishte mundur me kot ta fshinte atë natë. Ishte mundur më kot ta hiqte nga mendja fytyrën e saj; ndoshta dhe ta falte. Ishte mundur më kot t’i thoshte vetes se e ëma e kishte bërë atë veprim nga varfëria. Ndoshta me paratë që kishte fituar nga shitja e saj, e ema kishte shtyrë edhe një muaj më tepër. Po pse nuk kishte shitur motrën tjetër, pse pikërisht atë?! Ndoshta familja franceze që e birësoi kishte dashur pikërisht Sarën. Pyetja: përse mua? ja nxirte gjumin  pothuajse cdo natë.   

Psherëtiu dhe një herë, dhe zgjati dorën drejt cantës. Mori prej aty një paketë dhe me gishtat e saj të e hollë, e plot delikatesë, tërhoqi një cigare. Flladi i lehtë që kishte nisur të frynte atë buzëmbrëmje, nuk e linte cakmakun e saj të ndizej. Vetëm nëpër libra era luan me flokët e vajzave, në jetën e saj era gjithmonë bënte prapësi. Edhe atë natë kur ajo kishte hipur në skaf frynte një erë e cmendur…

E vuri cigaren mes buzëve, mblodhi duart grusht për të zenë erën, dhe më në fund ajo nisi të bëjë pak dritë.  Avash, avash, si një kancer që merr jetë, edhe cigarja e saj filloi të nxjerrë tym. E thithi dy - tri here, dhe më pas një re tymi doli prej mushkërive të saj. Me sytë që nuk ja ndante detit, rrotullonte disa herë gotën e chivas që mbante përpara.

Kafeneja e vogël filloi të mbushej plot, por askush nuk i hidhte sytë drejt saj; askush nuk e njihte. Me një lëvizje instiktive, Sara ngriti dorën e djathtë mbi kokë dhe rrasi dhe më fort kapelën pas kafkës, e cila në ato moment dukej se do t’i cahej me dysh. Kishte pasur fatin e mirë që trafikantët e dorëzuan në familjen e kërkuar, po sikur ta kishin lënë në rrugë, po sikur t’i kishin shitur organet? Po sikur.... Si nuk i mendoi të gjitha këto nëna ime? Shtrëngoi edhe një herë fort, gotën e cila desh u bë thërmija. Porositi dhe një tjetër dhe nuk ja ndau sytë një vajze të vogël që luante me dallgët dhe qeshte sa fuqi të kishte. Ajo luante pikërisht aty, në atë vend ku asaj i kishte shkelur këmba për herë të fundit në tokën e saj.

 Një zë i njohur, që vinte nga prapa krahëve, e thirri vajzën e vogël që të kthehej. Sara kishte 40 vjet që nuk e kishte dëgjuar atë zë. Ktheu pak kokën mbrapa, si për të rregulluar xhaketën e hollë që kishte varur mbi karrige dhe ndeshi sytë e saj. Katër tavolina e ndanin, atë që e kishte ndarë një jetë. Për një cast sytë e Sarës ndaluan mbi të, por e ëma nuk e njohu. Eh, si mund ta njihte? Zemra i rrahu fort sërish, si atë natë, në atë vend. Trupi ju dridh. Flokët e saj të bardhë, i binin mbi ballin e mbushur me rrudha. Sytë e saj nuk ishin me ato që Sara mbante mend. Këmisha që ajo mbante veshur, tregonte që ishte larë kush e di sa here. Nga fundi i zi, i dukeshin këmbët, nga ku damarët e bërë blu, dukej se nga momenti në moment do t’i canin lëkurën. Duart i dridheshin, sa herë ngrinte, drejt buzës së vyshkur, filxhanin e kafesë. Sara u kthye drejt gotës së saj, fshiu dorën e bërë me djersë në pantallonat e saj të shkurtra dhe bëri sikur kapi një letër që i kishte rënë në tokë. Kishte bërë kaq shumë kilometra për ta falur atë grua, por në ato caste nuk e kishte forcën e duhur. Sytë ju errën dhe toka ju rrotullua. Humbi ekuilibrin dhe u shemb përdhe. Hapi pak sytë dhe pa një dorë të rrudhur mbi ballë. Qepallat ju rënduan dhe i mbylli prapë. “E zeza c’pati? Ka pirë shumë. E njeh njëri? Jo. Duket si e huaj, do ta ketë nga dielli”, - dëgjonte ajo zërat që gumëzhitin sipër saj. Një zhurmë sirene sikur i vinte nga botë tjetër. Prej atij casti nuk mbajti më mend asgjë. 

Grimca jete

Megjithëse dritarja ishte e hapur nga të dy kanatet e saj, gjithcka futej brenda, ishte vetëm një avull përvëlues, i përzier me djersë. Një freskuese në fund të dhomës së vogël, improvizuar si një redaksi lajmesh, më shumë bënte zhurmë sesa fresk. Sara tundi pak kokën mbrapa, si për të larguar flokët që i kishin zënë qafën dhe ngjiti shkallët e ndërtesës dykatëshe, pa e hedhur vështrimin as majtas e, as djathtas. Mbajti frymën që të fuste barkun pak brenda, e kështu mund të kalonte me lehtësi - pa prekur askënd - mes hapësirës boshe që krijonin karriget e shumta, të vendosura në kurriz me njëra tjetrën. U clirua më në fund kur u gjend para kompjuterit të saj, që si për dreq ndodhej në fund të dhomës. Ishte fund shtatori, por vera kishte lëshuar rrënjë aq fort, sa nuk kishte ndërmend të lëvizte. Ajo bëri një “uf”, a thua se vapa do të bëhej më e përballueshme, dhe më dorën e majtë - që kishte të lire - lëvizi një grumbull letrash që ndodheshin në anën e kompjuterit të saj. Bëri pak vend për gotën e bardhë plastike, mbushur deri në buzë me kafe. Nuk mbante mend sa kishte pirë deri në ato momente, por edhe të hiqte dorë nga zakoni i saj nuk ishte aq e lehtë. Hoqi cantën që varej në supin e krahut të djathtë dhe më në fund u ul. Fërkoi duart me njëra - tjetrën, sikur mendimet t’i buronin prej aty, dhe ju drejtua ekranit të bardhë. Me byrrala mbi tavolinën e punës, mjekrrën futur në duart e bëra grusht, Sara ja nguli sytë ekranit të kompjuterit dhe nuk arrinte të shkruante qoftë edhe një rrjesht; as edhe një fjali të thjeshtë. Prej ditësh qarkullonin zëra se dy gazetaret e reja do të hiqeshin nga puna, kështu do të merrnin dy të tjera, të reja; pa eksperiencë, të cilat do të kalonin nëpër të njëjtin fat: do të rropateshin sa në një cep në një tjetrin dhe do të paguheshin më pak nga të gjithë. Ajo e dinte që ishte njëra prej tyre. Shfryu me inat dhe kaloi prapa veshit një tufë flokësh, që i binin mbi sy. Shkroi një fjali e fshiu, shkroi dhe një tjetër e prapë e fshiu. Rrudhi pak buzën dhe mori në dorë gotën e kafesë. Gota ende nuk kishte prekur buzët e hapura, që prisnin lëgun magjik, kur dëgjoi një zë prapa veshit: Sillu mirë me mua dhe askush nuk do të heqë nga puna! Nuk e ktheu kokën, e dinte fare mirë kush ishte. Të dridhura i mbuluan trupin e lagur nga djersa. Bëri sikur nuk dëgjoi asgjë dhe hodhi prapë flokët mbi fytyrë, për të zënë sërish veshin. Në atë vend ishte më mirë të mos dije dhe të pretendoje që nuk dëgjoje asgjë. Nxori nga canta një nga ato letrat e lagura dhe fshiu djersën që i pikonte poshtë vetullave. Vuri kafen ne tavolinë, u ngrit, lëmoi pak me dorë - për t’i hequr rrudhat - fundin blu, me ca lule kafe në formë gonxhesh të mëdha, dhe u nis drejt zyrës së shefit. Ai ankth duhej të mbaronte! Nuk mund të kalonte as dhe një minutë më tej. Dera ishte e hapur dhe një grumbull mizash vlonin në hyrje, por as ato dukej se nuk tentonin të futeshin brenda. Ai, i gjithëpushtetshmi, ishte ulur në karrigen e tij me rrota, ndërsa këmbët i mbante të ngritura mbi tavolinë. Sarës po i dridheshin gjunjët, e zemra po i rrihte fort, sikur do t’i dilte vendit. Cfarë do t’i thoshte? Po sikur ato që kishte dëgjuar të ishin vetëm thashetheme? Nuk pati më kohë të kthehej pas, ai e vuri re dhe ja bëri me shenjë të priste. Në cdo skenar të mundshëm, Sara ishte e humbura. Ajo dinte dy gjuhë të huaja; kishte lexuar katër vëllimet e “Lufta dhe Paqja”; kishte mbrojtur temën e diplomës me dy romanet e Dostojevskit; kishte qarë shumë për Fabricion te "Manastiri i Parmës", por asgjë nga aty nuk pinin ujë ,në atë ambjent grenxash. E dinte që diplomën për inxhinieri, që Ai mbante të varur në mur, e kishte blerë për pak para. Ai kishte miq të fuqishëm në politikë, nga ata me qafë të trashë dhe që lënë orat ‘Rolex’ për bakshish, ndërsa Sara nuk kishte asnjë. Ai kishte një shtëpi në Tiranë dhe një në bregdet, ndërsa Sara mezi paguante qiranë; edhe atë duke e ndarë me kolegen e saj. Ai kishte një makinë ‘Audi’ edhe e shoqja dhe e dashura e tij, kishin nga një të tillë. Sara shkonte dhe vinte në punë me atobusin e unazës. Ai kishte.... Dora e tij e madhe, që u valëvit në ajër si zog që ka humbur drejtim, ja ndërpreu në mes mendimet. “Sa mirë që erdhe vetë, mbaro c’ke për të bërë për sonte dhe nesër është më mirë të mos dukesh më këtej. Ah, se mos harroj, thuaja dhe shoqes tënde. Nesër në vendin tuaj do të punojnë dy vajza të tjera”. Sara kafshoi buzën në tentativë për të ndaluar lotët. “Po...pse...,” u gëlltit ajo dhe fjalët e saj u mbytën. “Të lutem, mbylle derën kur të dalësh”, - i tha ai pa asnjë emocion në fytyrën e tij të kuqerrëmte dhe nisi të luante me telefonin e tij, model i fundit. Ajo qëndroi ashtu për disa sekonda, dhe me hapa të avashtë mori rrugën për të ikur. Ndaloi në derë, mblodhi dorën grusht e, u kthye dhe një herë në drejtim të tij: “Një ditë...”, dhe fjalët i mbetën sërish në grykë. Mjekrra ju dridh dhe asnjë pjesë e trupit nuk po bindej më. Doli jashtë dhe mbylli derën, sic ja dhanë porosi. Ndaloi në krye të shkallëve dhe u ul. Këmbët i kishte aq të dobëta se nuk e mbanin për të bërë hapa më tej. Kjo ishte puna e tretë që kishte humbur brenda 6 muajve. Kishte një mal me borxhe dhe qiranë në fund të muajit për të paguar. Kishte minimizuar të ngrënët. Të dalurat nëpër klube ishin harruar. Ajo rronte pothuajse vetëm me kafe, e megjithatë, ajo e donte atë punë. Një zë i brendshëm, që po vinte duke u shuar dita ditës, i thoshte që duhej të qëndronte në atë profesion; ishte gjithë jeta e saj. Por pasioni nuk i paguante dot faturat. “Po tani o Zot, cfarë të bëj? Të iki dhe unë nga ky vend”? i vinte të ulërinte. Fshehu  kokën mes duarve të saj dhe qau pa zë.

Copëza jete…

Alba Nallani u ngrit nga karrigia ku kishte qëndruar për disa orë. Mblodhi krahët mbi gjoks, dhe nisi të bënte disa ecejakje në dhomën e saj të madhe. Muskujt e fytyrës i kishte të tendosur. Herë pas here, rrudhte vetullat dhe mblidhte buzët, a thua se fliste me një qenie të padukshme. Byzylyqet e shumta, që mbante në dorë, tringëllinin, ndërsa ajo ecte sa lart poshtë, duke zhytur takat e saj të larta në tapetin persian, ardhur së fundi me porosi. Për një cast ndali hapat përballë dritares sa një faqe muri. Lëvizi pak perden ngjyrë bezhë, zgjedhur me kast që të mos shpëlahej nga rrezet e diellit, dhe mbështeti shpatullën e djathtë në kanatën e dritares. Prej andej, shikonte rrëmujën e madhe, në të cilën ishte kredhur qyteti i saj. Në trotuarin përballë saj, një grup të rinjsh shtyheshin me njëri – tjetrin, dhe ulërinin më sa kishin në kokë, më tutje, dikush fliste me vete. Një plakë që mbahej mbi një shkop të shtrembër, përpiqej të kalonte rrugën, në kohën që semafori tregonte shenjën për kalimtarët; por asnjë makinë nuk ndalonte. Alba vuri buzën në gaz. Tirana prej kohësh ishtë pjesë e asaj vorbulle. Por ajo as që donte t’ja dinte. Sa më i ngatërruar të ishte qyteti i saj, aq më e lehtë ishte për të që të arrinte atë që kishte dashur: para.

E kishte pasur të lehtë të fitonte shumë tendera rrugësh. Rrugë që nuk do të bëheshin kurrë, por që askush nuk do të mund të ngrinte gishtin kundër saj. Por, kësaj here gjërat nuk shkuan ashtu sic duhej. Sidoqë të ishte puna, ajo vrasje nuk duhej të kishte ndodhur. Ishte një keqllogaritje. Ajo shfryu tymin e cigares që sapo kishte thithur, dhe fiku atë c’ka kishte mbetur, duke e shtypur disa here, mbi parvazin e dritares. Zgjati kokën jashtë dritares. Dielli tashmë kishte marrë rrugën për t’u fshehur prapa malit, e kjo i tregonte asaj se nuk kishte mbetur dhe shumë kohë. 

“E marrtë dreqi dhe këtë punë”, turfulloi nëpër dhëmbë, dhe lëshoi perden, e cila pas disa luhatjesh zuri vendin e saj.  I ktheu shpinë dritares dhe zhurmës së qytetit që nuk ndalonte kurrë, dhe u ul sërish para laptop-it të saj. Kishte gjithë ditën që fytyra i ishte ngjitur si me mastic, përpara atij ekrani të vogël: 'apple'. Kishte pirë kush e di sa kafe e, tavulla e duhanit ishte e tejmbushur plot me bishta, e gjysma cigaresh të papërfunduara. Futi gishtat në flokët e saj të zinj dhe i mbajti ato të ngritura mbi qafën e saj të hollë që reflektonte një ngjyrë të bukur prej cokollate. Flokët, megjithëse të shkurtra, atë moment po e bezdishin si kurrë më parë. Rremoi në cantën e saj ‘Gucci’ për një kapse, por duart nuk i nxorën prej andej asgjë. Nuk ja kishte ngenë të dilte në dhomën tjetër, pasi shuma e parave mund të shfaqej në monitor nga njëri moment në tjetrin. A nuk i kishte thënë Ai, që paratë do të transferoheshin sot. Pëllëmbët e duarve i ndjeu të lagura, i fshiu në jeanset ‘Armani’ që mbante veshur. Edhe bluza e kuqe prej mëndafshi, dukejt se ishte lagur nga kanali i djersës, që rrëshkiste pa pushim poshtë krahëve të saj. Pulti i kondicionerit kishte mbetur tek 17 gradë celcius, por ajo sërish nuk ndalonte dot djersitjen e madhe. Kërciti dhe një herë gishtat, por kësaj rradhe aq shumë, sa u duk sikur ju thyen. Me të marrë këto para do të largohem nga Tirana, nuk më ka mbetur më asgjë këtu. Këtij vendi i mora c’ishte për t’i marrë. Do të iki dhe do të nis një jetë të re. Askush nuk do të më njohë më, mendoi. Futi dhe një herë dorën në cantë për të kontrolluar pasaportën e saj, ngjyrë blu. Fytyra i qeshi vesh me vesh për identitetin e saj të ri... Askush nuk do të më zbulojë...

Copëza jete...

Mendja e saj ishte bërë si një rrjetë merimange. Jeta i ishte ngatërruar në një labirinth, të cilin ajo nuk dinte ta zgjidhte. Zogjtë pushuan së cicëruari dhe njerëzit shkelën pa mëshirë gjethet e pemëve në trotuar. Stinët ja lanë vendin njëra – tjetrës, e gjithcka në qytet ndryshoi. E, kur sythat e luleve, sapo kishin filluar të nxirnin krye nëpër male, bebja e saj e parë, erdhi në jetë. Ajo ndjeu aromën e saj, i preku gishtat e vegjël e, i puthi sytë e mrekullueshëm. Ishte gjaku i saj, fryma e saj, krijesa e saj perfekte.

Por castet e bukura në maternitet, ja lanë vendin të qarave pa fund dhe netëve pa gjumë. Kishte më shumë se dy javë që pothuajse nuk dilte fare nga shtëpia. Aty këtu kapte ndonjë orë gjumë; ku të mundej, e kur të mundej. Nëpër dhomën e saj të gjumit, vinte era qumësht, dhe pelena të palara bebeje. Atë mëngjes, i shoqi u ngrit, veshi një palë tuta dhe me flokët të cakërdisura dhe pa i thënë as mirëmëngjes, u nis drejt kuzhinës. E vogla atë ditë mbushte 3 muaj që kishte ardhur në jetë, por sic dukej ai e kishte harruar, sic kishte harruar shumë gjëra të tjera. Do të shkoj të takoj Sarën, mendoi Ina, në të qindën e sekondës. Dhe duke mos dashur që t’i ndërrohej mendja, veshi shpejt e shpejt Dean. Kontrolloi cantën, dhe u siguruar që kishte marrë gjithcka me vete: qumështin e bebes, dy palë ndërresa ekstra dhe një batanije të hollë. Thonë që bebet kanë ftohtë edhe në verë. Më pas, e vuri vajzën me kujdes mbi krevatin e saj dhe hodhi shpejt e shpejt mbi krye një bluzë të hollë - të vetmen që kishte të hekurosur - dhe ja lejoi vetes dhe një fund pak fare mbi gju. Shkoi shpejt e shpejt një krëhër mbi flokë dhe i zuri ato bisht pas koke. Për të mos u ndeshur me sytë kritikë të të shoqit, tualet nuk vuri fare. Po të mos e shikonte njeri me Dean në krahë do të merrnin për ndonjë studente që po nxitonte për të kapur orët e leksionit.

– Ku shkon më atë fund aq të shkurtër? –  dëgjoi ajo zërin e të shoqit, sapo doli nga dera e dhomës se gjumit. Me bisht te syrin ajo pa nofullat e tij të kërcyera nga inati.

– Do të takoj Sarën, kam pothuajse që kur kam lindur që nuk e kam parë. Dhe një ditë që erdhi në shtëpi, këtu ishte plot dhe ajo ndenji pak.

– Sarën? Të kam thënë njëqind herë të mos e shohësh atë të përdalë, sa herë duhet të të përsëris? – Ulëriu ai. Mblodhi dorën grusht dhe ja përplasi Inës m’u në fytyrë. Një curril gjaku, spërkati pelanat e vajzës, që nisi të qante me të madhe.

– Mos! Mos për hir të qumështit që të kam dhënë, u dëgjua zëri i nënës së tij, që u shfaq pas shpinës së të birit. Ai u kthye drejt saj, e pa me ca sy të zgurdulluar, a thua se donte ta godiste dhe atë. Të dy gratë ishin mësuar me atë sjellje, gjithcka mund të ndodhte. Ai qëndroi ashtu pesë sekonda, me dorën grusht, e më pas doli thuajse me vrap duke përplasur derën pas krahëve të tij. Plaka psherëtiu, mblodhi krahët me njëri tjetrin, sikur po i pushonte mbi gjoks, dhe bëri ca ecejakje nëpër dhomë. Më pas, u kthye drejt Inës e cila kishte fshehur kokën në pelanat e Deas. I vuri dorën mbi supin që i dridhej. Nisi të thoshte dicka, e pastaj ndaloi.  Gjithcka mundi t’i nxirte, ishte një psherëtimë e thellë. Ina ndjeu dorën e saj t’i largohej nga supi, dhe me pas dëgjoi hapa të ngadaltë që po largoheshin nga dhoma. Shtrëngoi Dean fort, dhe nuk mund të ndalonte lotët që i rrinin pa pushim mbi faqe. Zot, ku gabova?

Më pas u ngrit. Vuri pas qafës një napë të laguar me ujë të ftohtë, për të pushuar gjakun, e kishte bërë kush e di sa herë dhe e dinte që do të jepte rezultat. Pastroi mirë e mirë gjakun që i kishte zaptuar fytyrën, ndërroi bluzën dhe veshi një më mëngë të gjata. E dinte që do të kullonte në djersë, por nuk kishte tjetër. Hoqi fundin the veshi shpejt e shpejt një palë jeans, për të shmanguar ndonjë të papritur. Arditi mund të mbinte nga hici, dhe u nis me shpejtësi drejt derës kryesore.

Sytë e plakës u përplasën me sytë e saj. Ina u step. Qëndroi ashtu për disa minuta, me pas lëshoi dorezën e derës dhe u fut sërish brenda. Mbylli derën e dhomës pas vetes, mbeshteti kurrizin pas derës dhe rreshkiti ngadalë drejt dyshemesë. Me mëngën e dorës së djathtë fshiu hundët, lotët vazhdonin t’i binin mbi pelanat e vajzës. Sytë e saj blu, kishin ndryshuar ngjyrë; ishin më të errët, si thellësia e një oqeani. Ajo e shtrëngoi fort pas vetes dhe kafshoi buzën e poshtme për të mos ulëritur me të madhe. “Ah, si nuk kam një grusht të fuqishëm,” ju kujtuan fjalët e Migjenit....

Copëza jete

Ai mbajti veshë. Zhurma që dëgjoi, nuk vinte nga makina që u ndez m’u pranë këmbëve të tij. Vuri dorën mbi bark, si për të komanduar lëvizjen e crregullt të zorrëve. Kishte dy ditë pa ngrënë, dhe dukej se edhe atë natë do të shtrihej pa vënë gjë në gojë. Sikur të kishte gojë stomaku i tij, kush e di sa do të ulërinte në atë caste. Por, atij aq i bënte.  Fundja, cfarë zgjidhjeje tjetër kishte? Rrasi duart në xhepat e pantallonave dhe mori rrugën tatëpjetë, në të djathtë të qendrës së qytetit. Mëngët e këmishës, i kishte ngritur gjer te bërryli, ndërsa një xhaketë të dalë boje, e kishte hedhur krahëve. Flladi i majit ja ngrohte trupin, por sidoqoftë nata bëhej e egër e, sidomos për atë që flinte jashtë. I duhej ajo xhaketë, për t’u mbështejllë sadopak e për tu mbrojtuar më pas, nga kthetrat e të ftohtit që do të shtrinte krahët më vonë.

Një makinë tip BMW, e zezë, ndaloi përpara këmbëve të tij; gati sa nuk e shtypi. Gjëja e parë që i zunë sytë ishin një palë këpucë të kuqe me një takë tepër të hollë. Ngriti sytë pak më lart dhe pa një pulpë këmbe të zbuluar, me një ngjyrë të errët, që tregonte se kishte nisur plazhin kohë më parë. Fustani me lule pranverore, i rrinte mbi gju, dhe puhiza e lehte e mbrëmjes, ja nxirte pothuaj më në pak të gjithë këmbën lakuriqe. Fytyra e saj, pa asnjë rrudhë dhe më një buzëkuq të shndritshëm, që bënin t’i dukeshin edhe më të verdhë flokët që i vareshin mbi supe, i kujtoi një fytyrë të njohur. E kishte parë shpesh në televizor, atë fytyrë, në dukje engjëllore. Por engjejt nuk ecin rrugëve me makina të tilla, gati për të cuar njerëz të pafajshëm në atë botë. Emrin nuk ja mbante mend, por duhej të ishte: deputete, ministre apo nga ato gratë që flasin cdo natë në TV, në emër të shoqërisë civile. Cila nga këto të jetë vallë?!  mendoi. Tundi kokën. Po tani nuk është as kohë zgjedhjesh, a nuk shfaqen ato vetëm në të tillë periudhë? Sidoqë të jetë, ty c’të duhet? i tha vetes. E pa dhe një herë sesi gruaja nxitoi hapat dhe u fut me shpejtësi në hotelin, që dikur kishte qenë turizmi i qytetit. Parfumi që ajo mbante ju fut thellë deri në mushkëri. Ai mbylli sytë dhe mbajti frymën. Ajo lloj arome ishte gjynah ta linte t’i dilte prej trupit të tij. Ndoshta ishte gjeja më e mirë që mund t’i ndodhte atë natë.

Shfryu me dëshpërim dhe goditi me këmbën e djathtë një gur të vockël, që ju gjend aty pranë. Guri desh u përplas në gomat e makinës së shtrenjtë. Nxitoi hapat. Muskujt e fytyrës i kërcyen përpjetë, nuk i kontrollonte dot. Po sikur ta kishte parë ndokush? Pasi kaloi dy tre rrugica dhe u bind që askush nuk po e ndiqte, u ul në gjunjë. Kurrizin e mbështeti pas disa kangjellave. Mori një fije bar dhe e vuri mes dhëmbëve gjysmë të prishur. Sytë i ndaloi mbi këpucët e tij, të rrjepura. Gishtat nuk i kishin dalë ende prej aty, ishte ende larg me Lulin e vocërr, por ai e dinte që një muaj me vonë do t’i duhej të ecte zbathur, nëse nuk do të ndodhte ndonjë mrekulli. Mrekulli?! Ato ndodhin vetëm për njerëzit e pasur, mendoi dhe lëvizi sa në një anë në anën tjetër, fijet e barit që mbante në gojë. Legjenda e Misrit, në kohët moderne. U gëlltit. Sytë ju mbushën me lot dhe kafshoi fort, pa dashur, fijen e barit. U kollit dy tri herë, për të nxjerrë nga fyti grimcën e vogël, që mori rrugën tatëpjetë gurmazit të tij. Deshi të nxirte gjithcka kishte në stomak, edhe atë pak që kishte mbetur. C’po bënte, po hante bar?!

Pa orën e dorës, po shkonte pothuajse 7 e mbrëmjes. Klasa e tij duhej të kthehej nga casti në cast nga ekskursioni në Prizren. Ai nuk shkoi me ta. 60 euro që i duheshin për udhëtimin, nuk i kishte parë as në ëndërr. Ndoshta kjo do të kishte qenë e fundit herë që do të kishte pasur mundësi të qëndronte pranë asaj. Por ndoshta më mirë kështu; një vajzë e bukur nuk do t’i hidhte kurrë sytë një djali si ai. Ndjeu një lot të nxehtë që ju ndal mbi buzë. Me kurrizin e gishtit tregues, fshiu pak sytë. U ngrit. Ata nuk duhet ta shikonin që ai ishte aty, e aq më pak që po qante. U drejtua për nga parku i qytetit, aty do të kalonte edhe atë natë, si shumë e shumë të tjera. Kaloi pranë disa lokaleve ku kishte kërkuar disa herë punë, por ata e kishin qasur tutje. Për ta, ai nuk ishte vecse i biri i një pijaneci dhe i një kurve, që ishte larguar nga shtëpia një natë në të gdhirë, duke i lënë ata në gjumë. Por, a e dinte bota se nëse ajo do të kishte qëndruar me ta, sot do t’i ishte harruar dhe varri. I ati do ta kishte vrarë. Do të na kishte vrarë te dyve. Por, botës nuk i duheshin ato vogëlsira. Ndryshoi rrugicën ne të cilën po ecte, për të mos u përplasur më të atin që pinte gjithmonë në të njëjtën pijetore. Nuk do të shkelte më kurrë në shtëpinë e tij.  

Duke capitur këmbët, dhe duke i rënë cdo guri që i dilte përpara, mbërriti në strehën e tij, pa cati. U ul në njërin prej stolave të parkut dhe zuri kokën me të dy duart. I kishte provuar të gjitha mundësitë, dhe të gjitha dyert i ishin mbyllur. Duhej të nisej. Do të kalonte në Greqi, do të merrte rrugën më të shkurtër, nga mali. Nuk duhej të ishte e vështirë, përderisa shumë të tjerë e kishin bërë më parë. Atje, me të parë e me të bërë. Vuri dorën në zemër, për të kontrolluar nëse e kishte ende pasaportën në xhepin e djathtë të këmishës. Ishte e vetmja gjë me vlerë që kishte. U mbush me frymë dhe ngriti kokën nga qielli, si për të kërkuar një shpresë, një shenjë. Asgjë të vecantë, nuk kishte në atë hapësirë pafund, vec yjeve, që kishin filluar të shquheshin tashmë pa vështirësi. Ngriti këmbët lart, dhe u shtri. Xhaketën e mblodhi në formë topi dhe e vuri për jastëk, poshtë kokës. Kur të bëhet më ftohtë do të mbulohem. Ndoshta nesër do të jetë më mirë! mendoi. Ndoshta, nëse e nesërmja do të agonte për të përsëri.

Sarah

Sarah shoved her hands into her pocket and walked towards Leicester Square. Some snowflakes curled up with her black long hair. At least they gave me the last salary, she thought, while kept walking with steady steps. Her left little toe was bleeding inside her crumbled shoes. The jeans and her winter coat were completely white by now. Her nose had turned red. She walked a bit quicker, almost running, and entered the coffee shop, closing the door behind her. A gush of wind and snow flakes, remained outside the door. She perched herself on a bar stool and ordered a big cup of coffee.

“What’s that face?” the bar woman - who was her roommate - asked.

“Uh, huh, nothing...” She paused a bit, and drew a cigarette from her bag. She put it in her mouth and struck a match. It didn’t light. “Shit,” she tried again. The bar woman placed the coffee on the counter, and Sarah held it firmly, with both hands; to get warmer. “They fired me again,” she mumbled, without looking her friend in the eye. Her voice was soft, and she chewed her upper lip.

Ajo

Sytë e saj të akullt, kishin më shumë se 10 minuta, që i ishin ngulur derës së madhe prej xhami, të aeroportit. Rrinte e rrinte, e bënte ca lëviztje të cuditshme, a thua se fliste me dikë që ndodhej në karrigen boshe përballë saj. Më gishtat e gjatë, e të hollë, ajo rrotulloi disa herë filxhanin e kafesë, që mbante përpara. Pastaj, sikur t’i kishte ardhur frymëzimi pikërisht nga lëkundja sa andej këtëj e lëngut të zi, shtriu dorën e majtën mbi karrige, dhe kapi cantën. Nxori prej andej telefonin dhe ja nguli sytë për disa caste. U dridh, sikur të kishte parë ndonjë fantazmë dhe e futi sërish telefonin në cantë. Një telefonatë ndërkombëtare kushtonte shumë, dhe ajo nuk kishte kaq para. Gjithcka kishte, ishte një pasaporte greke, false natyrisht, një biletë pa kthim, dhe një cantë shpinë, mbushur me disa rroba që do t’i shërbenin si ndërresa, nëse do të mbërrinte atje ku ishte nisur. Kërciti gishtat me njëri – tjetrin dhe pa dashje dora e djathtë i pushoi mbi bark. Bëri dy frymëmarrje të gjata dhe mushkëritë filluan të pompojnë sërish ajrin. Gjaku filloi t’i rrjedhë nëpër damarë, sic bënte në të gjitha ditët e zakonshmë. Por ajo nuk ishte një ditë e tillë. Ngriti sytë lart. Dielli ishte në pikën më të lartë të tij. A do të më mungojë ky diell vallë? Nuk kishte kohë për të menduar gjëra të tilla. Më vonë. Më bisht të syrit, a thua sikur po e ndiqte dikush, pa orën. Duhej të nisej. Rrëmbeu cantën e shpinës, e hodhi në një krah - kështu do ta kishte më të lehtë ta hiqte nëse do të vinte puna deri aty - dhe u drejtua drejt oficerit kufitar. Dinte që duhej të paraqitej në kabinën nr 1. E kishin siguruar kush e di sa herë që do të kalonte pa problem, pasi oficeri kufitar e dinte që ajo do të shkonte. Cfarë janë këta njerëz vallë? mendoi. Po ty c’të duhet, i dha vetes pergjigje. Po nëse në portën nr. 1, personi që duhet të më presë është sëmurë sot? Unë nuk i di as emrin, nuk ja kam parë kurrë as fytyrën. Po nëse i them që jam e dërguara e X., një personi tjetër që nuk ja ka haberin fare se për cfarë bëhet fjalë, ata me siguri do të më ndalojnë?! Po nëse më ndalojnë, unë nuk di më se ku të mbytem. Këto mendime po ja vrisnin trurin, teksa priste në rradhë për t’u paraqitur përpara burrit, që qëndronte në portën e parë. Prej aty ku ndodhej, dallonte fare mirë kokën e tij. Edhe dy persona, edhe ishte rradha e saj. Automatikisht dora i shkoi sërish mbi bark. Duhet t’i kisha thënë, mendoi dhe psherëtiu. Jo nëse do t’i thoje, do të të kishte vrarë, ti e di këtë, ja preu shkurt zëri i brendshëm. Më mirë ik! E urdhëroi zeri i saj. Poshtë krahëve, djersa i rridhte curk. Vuri gishtërinjtë mbi temtha, sikur të ndalonte pak rrahjen e tyre si cekan. Edhe një person. Zemra sa nuk po i dilte nga kraharoi. Mori dhe një herë frymë thellë dhe fshiu duart e lagura mbi pantallona. I dukej sikur dikush kishte hapur mbi ballin e saj, një rrubinet cezme. Me hapa të ndaltë, u nis drejt tij. Ai vuri buzën në gaz, ndoshta donte dhe t’i thoshte që të shpejtonte pak, por këmbët e saj nuk bindeshin, dhe ajo mezi ndërronte capin. Më në fund la pasaportën përpara tij. Të dy duart i palosi mbi bark, sipër njëra tjetrës, i shtrengoi fort që të mos dridheshin. Por, edhe ato sic do pjesë tjetër e trupit të saj kishin gritur krye; nuk i bindeshin.

That girl

Twirling her coffee mug around with her long fingers, she reached for the phone with her free hand. She needed to talk to him. For a while, she stared at the phone, as if she had seen a ghost and then placed it into her bag again. An international call was expensive, and she did not have enough credit for it. All she has, was a fake Greek passport and a non return ticket. The sun was at the highest point in the sky. For the last time she looked at her watch and decided it was time to go. She grabbed her bag and headed to the border officers. What if they stop me? It was the first thought which passed through her mind while standing in line. Two more people to go, and it was her turn. The sweat was streaming under her arms. With slowly steps she moved forward. She couldn't stop her hands from shaking...

Domethenia e nje shkelje syri

Presidentja kroate Kolinda Kitarovic, rrotulloi disa herë filxhanin e kafesë që mbante në dorë, pastaj sikur të kishtë marrë një vendim të castit, e ktheu me fund kafene e mbetur dhe u fut në dhomën e saj të hotelit. E kishte mirëmenduar se cfarë do të vishte në takimet me shqiptarët.  Do të dukej bukur, por jo edhe shumë bukur. Do të dukej më shumë zyrtare, gjë për të cilën edhe kishte ardhur. Nxori prej dollapit të rrobave një fustan të kuq, me mëngë tre cerekëshe. E dinte që me atë ngjyrë do t’u prekte telat parlamentarëve. Dic kishte lexuar, e dëgjuar, që shqiptarët bëhen bashkë, kur ju bëjnë vizitë të huajt, apo kur ju luan ndonjë ndeshje futbolli kombëtarja e tyre. Por, fustani i mbeti në dorë e nuk po guxonte ta vishte. Të ishte vallë në lartësinë e atyre kostumeve, që kishte parë zonjat shqiptare në parlament? Epo, edhe më poshtë se ato nuk mund të vishej! Zgjedhja e saj nuk ja mbushi mendjen, ndaj e la fustanin mbi krevat. Mori një cigare dhe doli sërish në ballkon.

Sec kishte atë ditë, që as vetë nuk e kuptonte. Po bëhej vonë për të shkuar në Parlamentin e Shqipërisë dhe ajo i kushtonte rëndësi ca vogëlsirave, sic ishte edhe zgjedhja e një veshjeje për të qenë. Nuk ishte menduar aq shumë as kur kishte vendosur të përgjysmonte pagën e vet, apo shitjen e makinave qeveritare dhe kthimin e parave në arkën e shtetit. Por sec kishin këta shqiptarët, që e bënin të ndihej ndryshe. Kostumet e tyre ishin të stilistëve më të njohur në botë e makinat e tyre të sapo dala nga fabrika. Kush e di sa i lartë është standardi i jetesës në Shqipëri, mendoi, përderisa qeveritarët janë aq të pasur! Ndryshe populli do të kishte ngritur krye. Ata njerëz nuk mund të jenë milionerë, ndërsa populli i tyre të vdesë për bukë. I duhet të punonte më shumë, për të kapur standardin e shqiptareve, ndaj vizita në Parlament, ishte e një rëndësie të vecante. Eh c’me gjeti! Psheretiu. Hajde tregoju shqiptarëve për reformat e shumta që kam bërë. Për rritjen e pagave dhe pesioneve, kur kam ende shumë për të bërë për të kapur hapat e tyre, mendoi me vete. Tundi kokën si për të qartësuar mendimet e saj, të cilat s’donin që s’donin të kthjelloheshin. Një artikull që kishte lexuar për rininë shqiptare që ka marrë rrugët e botës, vetëm e vetëm për t’i ikur varfësirë, nuk i shqitej që nuk i shqitej nga mendja. Po përderisa janë kaq mirë, si ka mundësi që ka kaq shumë raporte negative për ta?! Ec e e mere vesh këtë punë, por përderisa jam këtu, dicka kam për të kuptuar. Shtypi bishtin e cigares së mbetur, në tavullën e duhanit, sikur të shtypte gjithë mendimet negative që po i vlonin në kokë. Me një hap të vendosur u fut brenda. Kostumi i zi, me ca lulka mbi të, i shkonte përfekt ceremonies qe e priste. Kështu zonjëzat parlamentare shqiptare, që duket se shkojnë aty vetëm për të bërë fresk, e për të treguar modelin e fundit të flokëve, do t’ju mbetej mendja te lulet e saj. Herën tjetër që do të shfaqeshin në Kuvend, do ta kopjonin, me patjetër. Për këtë vuri bast me punonjësen e sigurisë shqiptare që e shoqëronte. Me një hap të sigurtë, sic e karakterizon, pasi njeriu që di se cfarë bën edhe hapin e hedh të tillë, ju drejtua sallës së Parlamentit.

Pa dhe u ndesh me gjithfarë ngjyrash, modele flokësh e forma koke. Ajo që nuk arriti të kuptonte dhe i mbeti peng në zemër, ishte shkelja e syrit të një deputeti shqiptar. Që nga ai moment, e derisa u largua nga Shqipëria, mendja i mbeti vetëm aty. C’kishte dashur t’i thoshte ai vallë? Mos ndoshta kishte kritika për punën e saj? Apo ndoshta i dukeshin pa vend gjithë reformat që ajo kishte ndërmarrë? Një zë i foli në vesh: Budallaqe c’tu desh që shite avionin qeveritar?! C’tu desh, moj e uruar, që rrite rrogat e njerëzve të thjeshtë?! Ja shiko ne, e merr pak shembull! Asgjë s’kemi bërë, ama, po gëzojmë e po rrojmë si mbretër. Nuk kemi lënë gjë pa i vjedhur e pa i bërë këtyre njerezve, e ata prapë na duan. Nuk kemi lënë vend të botës pa vizituar, e kalamanjtë tanë studiojnë në universitet më të mira të botës. Ku i gjetëm lekët? E thjeshte fare: vidh moj e uruar, e shfrytezoje popullin tend gjer në palcë!

Ajo tundi fort kokën si për ta larguar zërin që i fliste pa pushim në vesh. A thua kjo të ishte domethenia e asaj shkelje syri në parlament?!

Nxitoi hapat dhe u fut në avion. Kur dera ju mbyll pas shpinës së saj, lëshoi një “uf” mori frymë thellë e lehtësuar.

Pa titull

Zogu u zmbraps. Zhgërryu disa herë sqepin e tij verdhë në parvazin e dritares dhe shkundi pendët e zeza. Sic duket, hiri i cigares që cukiti, i kishte lënë një shije te keqe. Ina vuri buzën në gaz.

– Ti shpend i zi nuk ke frikë nga unë. Ti je i lirë, hap krahët dhe ikën fluturim. Ndërsa unë jam e mbërthyer brenda ca rregullave absurde, që as vetë nuk e di sesi do të shkëputem prej tyre. E di se cfarë do të doja zog; të kisha lindur djalë! Ti ndoshta nuk e ke problem kete punë, por unë po. Nëse do të kisha lindur djalë, ndoshta dhe im atë do të kishte vdekur i qetë. – foli ajo nëpër dhëmbë. A mos po cmendem? Një shtëllungë tymi, së bashku me një psherëtimë të thellë, i dolën nga goja. Zogu u tremb dhe fluturoi larg.

– Me kë po flet, - dëgjoi ajo zërin e Sarës. Ktheu kokën dhe pa shoqen e saj të zhytur në librin që mbante në dorë. U bind që Sara nuk e kishte vënë re zogun, që Ina i hapi zemrën.

– Me asnjë, –  ja ktheu me një zë të ulët, a thua se kishte frikë nga vetja e saj. Mori frymë thellë dhe ngriti sytë lart. Yjet e parë, mund të shquheshin pa vështirësi, e dielli kishte kohë që ishte ulur prapa malit. Disa re të përpurta, gënjeshtare, ishin shfaqur tek - tuk. Por ajo e dinte që edhe e nesërmja do të ishte po aq përvëluese. Me një napë të lagur që mbante në qafe, fshiu pak ballin, por djerset zune vend perseri ku ishin, madje ju duk sikur u shtuan edhe me shume. E urrente sezonin e provimive në atë periudhë të vitit. Nuk përqëndrohej dot në asgjë. Tundi kokën si për të shkundur mendimet e turbullta që i kishin zënë vend, dhe hapi edhe një herë librin që mbante në dorë. Atë ditë as prania e Sarës nuk po e qetësonte. Ndoshta kishte bërë gabim që kishte ardhur në dhomën e saj. Pa c’pa, u ngrit. Librin e vuri përmbys - për të mos ngatërruar numrin e faqeve - mbi parvazin e dritares që ishte ulur. Shtriqi këmbët e duart dhe nisi të bënte ecejakje nëpër dhomën, që nuk i kalonte dhjetë hapa të një njeri normal.

Ndaloi para fotografisë së prindërve të Sarës, varur në mur, sipër krevatit të saj. Dukeshin aq të qeshur. Sikur koha të kishte ndalur brenda asaj kornize. Buza e poshtme ju dridh dhe sytë ju veshën nga një tis i hollë loti. I ndjente sytë e Sarës që po e ndiqnin gjithë andej, ndaj ndaloi hapat në paradhomë, ku hodhi një grush ujë syve. Kjo, më shumë jo për t’u freskuar, sesa për të fshehur lotët që kishin filluar t’i binin mbi faqe. Më pas nxori nga canta termusin e saj metalik, mbushi një filxhan me kafe dhe ja zgjati Sarës.

– Pikërisht ajo që më duhej tani, - i buzëqeshi ajo.Por mendja e Inës ishte shumë larg. Më në fund ndaloi: A ke menduar të ikesh ndonjëherë nga ky vend? – u thye ajo në drejtim të Sarës. Gishtat i kërciste fort, sa nuk po i thyente, a thua se dicka po i brente shpirtin.

– Të iki? Jo kurrë? Unë kam lindur për këtë vend. Po ti c’ke sot sesi më dukesh? Cfarë ka ndodhur?

            – Asgjë, pyeta kot, sesi më erdhi. Nuk e di as vetë se cfarë me vjen në mendje këto kohët e fundit. Sa herë vi këtu mbushem më një frymë kryengritjeje. Ndoshta ndihem e lirë. – Tha ajo, duke mbajtur vështimin nga dritarja, pa e guxuar ta shohë më Sarën në sy.

            – Po ti do të ikje nëse do të kishe mundësi? – Ja ktheu Sara me habi.

            – Nga sytë këmbët?

            – Po nga se do të largohesh? Ti i ke të gjithë këtu?!

            – Sa më larg mamasë, aq më mirë! – tha ajo me një zë të ulët, sikur po fliste me vete. – U bë vonë, –  shtoi, si për t’i dhënë fund bisedës. Sytë e Sarës u bënë edhe më të mëdhenj nga habia.

– Nuk do të rrish sonte? – Ishte gjithcka që mundi të nxirte nga goja.

            – Jo, ti e di që mamaja nuk do që unë të fle këtu. Ajo madje nuk do as të shoqërohem me vajza që flenë në konvikti, ti e di… Zëri i saj ishte si i zënë në faj. Sara kruajti pak kokën dhe ngriti njerën vetull, - veprim që bënte gjithmonë sa herë nuk i pëlqente ajo që kishte dëgjuar.

– Po e di, të gjithë mendojnë se ne jemi të varfra dhe kurva, por e vërteta… – ajo nuk arriti të përfundoi fjalinë kur u shfaq koka flokëverdhë e Albës. Ajo u mbajt në dorëzën e prishur të derës dhe u qeshi të dyja vajzave. Në dorë mbante një shishe vodka, thuajse të boshatisur. Bluzën bojëqielli, që ja kishte marrë borxh Sarës, e kishte mbërthyer keq; thuajse asnjë kopsë nuk ishte në vendin e duhur.

– Po kjo picirrukja cfarë do këtu? – vështrimi i saj i egër u mbërthye mbi Inën.

– Alba për hir të Zotit cfarë thua, mblidhe veten, - foli Sara ashpër, duke vënë të dy duart në bel, si për t’i treguar se ajo ishte mikja e saj.

– Pse, që kur nuk paskam të drejtë të them atë që mendoj e për më tepër në dhomën time? – buzëqeshi ajo e vëtekënaqur.

–Ti je e pirë, nuk di cfarë flet. Pse je bërë sërish kështu?

– Nuk i jap llogari njeriu, e aq më tepër ju të dyjave. Piva se me deshi qejfi. Piva se takova tim atë dhe e cova në djall. – Buza e poshtme ju dridh, ndërsa coi afër gojës shishen boshe. Këmbët ju morën dhe desh u rrëzua. Të dy vajzat vrapuan drejt saj. – Largohuni! Nuk kam nevojë për ndihmë! Ja shikoni unë mund të eci vetë, –  uleriu ajo.

Rregulloi trupin pak drejt dhe bëri dy hapa para. Ina dhe Sara nuk arritën në kohë, ajo u shemb përdhe. Copat e shishes së thyer u përhapen gjithë andej nëpër pllakat e ciflosura të dhomës së tyre varfanjake.