Edhe unë jam një nga ata…

Pothuajse pesë muaj më parë, vizitova Tiranën. Gjeta gjithë shkaqet e pretekset e mundshme për t’u nisur. Asnjëherë nuk është shumë e vështirë për të gjetur hyrjen apo daljen tonë, apo ajo që e njohim me emrin “gate”, gjithmonë jemi grumbull në një vend.

Muhabetet që dëgjoja ishin nga më të ndryshmet, që nga sapuni i lëngshëm që një zotërie ja kishte ndaluar siguria e aeroportit që ta merrte me vete, e deri tek ato që nuk të shkojnë kurrë në mendje. Fakti që pas disa orësh do të shikoja vendin tim, m'i zbehte ato muhabete boshe.

Më kishte marrë shumë malli për qytetin ku kisha kaluar vite të bukura e më pak të bukura, madje në hyrje të rrugës së Durrësit, më dukej vetja si Telo tek filmi “Njeriu i mirë”, që thotë se Tiranën e dashuronte, dhe unë e dua shumë, madje më duket se të parin që takova nga ai vend edhe u martova me të. 

Fjala e urtë “larg syve, larg zemrës”, nuk është kot, çdo gjë ishte ndryshe tani në qytetin që megjithëse nuk kam lindur aty, më duket sikur është i imi. Takova shumë miq e piva kafe si dikur, në mjediset tona, që tani nuk di pse më dukeshin të huaja. Në qytetin tim, përveç një mijë halleve të shumta, e zhurmave marramendëse, lypësat ishin shtuar pa masë. Duke të bindur edhe më tej se punët shkonin si mos me keq, e se shkalla e zhvillimit dhe rritjes ekonomike ishte larg. Madje për ata lypësa që i gjen gjithkund, pranë Lanës, në çdo kryqwzim, tek rruga e Durrësit, tek rruga e Kavajës, tek Skënderbeu… kudo, drita jeshile kishte mbetur vetem në semafor të kuq. Aq shumë ju ishin errur sytë nga skamja, saqë nëse nuk ju jepje dy paratë e kërkuara të sulmonin, madje edhe të mallkonin.

Java iku sa hapën e mbyll sytë, më duhej të paketoja sërish çantën e të nisesha andej nga kisha ardhur. Pasi udhëtuam pak më shumë se dy orë, mbërritem në kryeqytetin belg. Ishte ora 21.30 minuta.
Shikoja njerëz që vraponin për të zënë rradhën. Fundi i garës për ta  ishte dëshpërues, pasi dogana belge e kishte me shumë nge, e ata që vrapuan patën kohë të rregullonin frymën, të normalizonin pulsin e madje t’ju thahej edhe djersa nga gjithë ai vrap i marrë.

Ndarja nisi në ato çaste; “ EU citizens” dhe “All passports”. Një ndjenjë e çuditshme të pushton, pra qytetarë janë vetëm ata që gëzojnë një pasaportë të një shteti që ka të drejtën të jetë pjesë e Bashkimit Europian. Pjesa e mbetur, janë vetëm “Të tjerët”. Filmi shqiptar ”Rrethi I kujtesës”, ku nazistët i identifikonin viktimat e tyre të luftës vetëm nga një numër, më çukiste mendjen. Më dukej vetja e tillë, viktimë naziste e luftës së dytë botërore, në vitin 2014 ku kontrollori është belg i moderuar. Duke patur vetëm leje qëndrimi dhe jo pasaportë holandeze më duhej të pozicionesha tek ata “Të tjerët”, “All passports”.

Rradha sa vinte e bëhej me e gjatë, ndërsa në anën tjetër tek shtetasit europiane ajo gjithmonë pakësohej. Aty ku qëndronim ne, rradha ishte dyshe. Ju kujtohet filmi vizatimor me Nils Holgerssonin dhe patat? Rradha jonë i ngjante pikërish asaj tufe. Por, tek patat ka një rregull, të gjitha i binden prijëses së tyre. Ne as këtë nuk e kishim, të gjithë mundoheshin t’ja hidhin tjetrit duke i kaluar me brryla sa majtas-djathtas. Me intrigueset ishin dhe janë ato gratë e moshës 45 - 70 vjeçare që bëjnë sikur nuk shikojnë dhe futen me "stil", pa rradhë... duke të acaruar dhe më tej. Me këtë sjellje isha mësuar, meqë jam njeri shumë impulsiv dhe marr kot dhe aty ku nuk duhet i kisha premtuar vetes që nuk të bëja “sherr”.

Prej nga vendi ku isha pozicionuar prej më shumë se gjysmë ore, shikoja njerëzit që të shqetësuar, nxirnin nga çanta  garancitë, që fëmijët ju kishin dërguar. Mendja bënte sërisht pyetje.. boll i thoja, mjaft më! Por ajo s'më dëgjonte. "A është e drejtë një gjë të tillë? Përse një belg, një holandez një gjerman mjafton të blejë një biletë të mari pasaportën, dy plaçka në çantë dhe të niset? Askush nuk e pyet ku shkon, sa para ke me vete, ku do të flesh, apo përse do të flesh?"
E dhimbshme teksa shikoja disa plaka me duart që ju dridhen tek nxjerrin 100 letra nga çanta. A nuk jemi ne “visa free”, dhe askush nga pushtetarët tanë nuk merr as mundimin të flasë për këtë të drejtë tonën?

 Lotët më ishin mbledhur në grykë. Më në fund kisha arritur të prekja finishin, isha aty, e para në rradhë për t’ju paraqitur policit belg. Aq e lodhur isha sa nuk po dëgjoja gjithë turmën që thërrisnin “ajo goca, ajo goca”, - bëhej fjalë për mua, duhej të shkoja unë, në sportelin e qytetarëve europianë, pasi aty s’kishte më këmbë njeriu. Çfarë fati! U bëra europiane, të paktën nga sporteli.

“Mirëmëngjes”, – më drejtohet oficeri, duke u përpjekur të tregonte fjalën shqip që kishte mësuar. Tani është “mirëmbrëma”, - i thashë, - por në fakt ke të drejtë, për dhjetë minuta nis dita  e re. 
- E shoh që je e lodhur,  – më tha sërish ai, - por edhe ne duhet të bëjmë punën tonë.
Nuk bëri asnjë pyetje, vuri vulën në pasaportën time dhe më tha: “Mirë se erdhe, shko të flesh tani!” Mora pasaportën dhe ika, nuk guxova t’i thoja dot policit që jam dhe unë një si ata, kam të njëjtin gjak, i  vetmi ndryshim është një kartë, ajo copë letër që autoritetet holandeze më dhanë kohë më parë.